Osechi ryouri

Osechi มีความหมายว่า "ช่วงที่เปลี่ยนฤดู" Osechi ryouri จึงหมายถึงอาหารที่จัดทำขึ้นเป็นพิเศษเพื่อสักการะเทพเจ้าในเทศกาลเปลี่ยนฤดู ซึ่งในสมัยเอโดะเคยกำหนดไว้ปีละ 5 ครั้ง และเมื่อเสร็จพิธี ชาวบ้านก็จะนำมาเลี้ยงฉลองและแบ่งปันกันทาน

แต่ปัจจุบัน Osechi ryouri จะหมายถึงอาหารที่ชาวญี่ปุ่นจัดทำขึ้นเพื่อรับประทานกันภายในครอบครัวในช่วงเทศกาลวันปีใหม่เท่านั้น ตามความเชื่อแต่โบราณว่าเป็นการต่ออายุให้ยืนยาวเช่นเดียวกับ Kagami mochi

ตามปกติ Osechi ryouri จะเป็นอาหารที่เก็บไว้ทานได้นานหลายวัน ตามความเชื่อที่ว่าในช่วงที่อัญเชิญเทพเจ้ามารับเครื่องเซ่นไหว้สักการะนี้ ไม่ควรเข้าครัวเพื่อทำอาหารให้เป็นที่อึกทึกครึกโครม และอีกอย่างหนึ่งคือ เพื่อให้แม่บ้านได้มีเวลาหยุดพักอย่างน้อยที่สุดก็ประมาณ 3 วัน หลังจากที่ได้เหน็ดเหนื่อยจากการทำอาหารมาตลอดทั้งปี

Osechi ryouri จะประกอบด้วยอาหารหลายชนิด แต่จะต้องมีอาหารหลัก 3 ชนิด อันเป็นของพื้นบ้าน ซึ่งกำหนดมาตั้งแต่สมัยตระกูล Tokugawa ปกครองประเทศ เพื่อไม่ให้ประชาชนใช้ชีวิตที่ฟุ้งเฟื้อเกินไป นั่นก็คือ ถั่วดำเชื่อม ไข่ปลาเฮอริงหมักเกลือ และลูกปลาซาร์ดีนตากแห้ง แต่ในเขตคันไซ คือแถบเมืองเกียวโต และโอซากา จะกำหนดอาหารหลัก 3 ชนิด คือ ถั่วดำเชื่อม ไข่ปลาเฮอริงหมักเกลือ และรากหญ้าเบอร์ดอคปรุงรส

อาหารแต่ละชนิดที่จัดเป็น Osechi ryouri จะเป็นอาหารที่มีความหมายอันเป็นสิริมงคลตามความเชื่อของชาวญี่ปุ่น คือ

• Kuro mame หรือ ถั่วดำ
  mame นอกจากจะแปลว่า "ถั่ว" แล้ว ยังเป็นคำพ้องเสียงที่มีความหมายว่า "ร่างกายแข็งแรง" หรือ "สุขภาพดี" อีกด้วย จึงมีความหมายเป็นสิริมงคล ในการปรุงอาหาร จะนำถั่วดำไปต้มหวานและเคี่ยวจนน้ำแห้ง
  
  
• Kazu no ko หรือ ไข่ปลาเฮอริง
  ปลาเฮอริงเป็นปลาที่วางไข่เป็นจำนวนมาก มีความหมายเป็นมงคลในการมีบุตรหลานสืบตระกูลต่อไป โดยจะนำไข่ปลาที่หมักเกลือ ไปแช่น้ำให้คลายความเค็ม และหมักในน้ำต้มเนื้อปลาทูน่าแห้ง เพื่อเพิ่มรสชาติ หรือบางครั้งก็จะรับประทานในสภาพหมักเกลือโดยตรง
  
  
• Gomame หรือ ลูกปลาซาร์ดีนตากแห้ง
  ซึ่งเขียนด้วยตัวคันจิว่า 五万米 แปลตามตัวอักษร คือ ข้าว 5 หมื่น จึงถือเป็นสิ่งมงคลเพื่อขอพรให้เพาะปลูกพืชไร่ได้ผลอุดมสมบูรณ์ โดยลูกปลาตากแห้งนี้จะนำมาปรุงรสเค็มหวานด้วยน้ำตาลและโชยุ แล้วโรยงาเพื่อเพิ่มกลิ่นหอม
  
  
• Tataki gobou หรือ รากหญ้าเบอร์ดอคทุบ
  หญ้าเบอร์ดอค เป็นพืชที่มีลำต้นสูง และมีรากปักตรงลึกลงไปในพื้นดิน จึงเป็นพืชที่มีรากฐานมั่นคงแข็งแรง ซึ่งนอกจากจะเป็นอาหารเพื่อสุขภาพแล้ว ยังเป็นสิ่งมงคลเพื่อขอให้ผลผลิตการเกษตรกรรมอุดมสมบูนณ์ มีชีวิตที่เข้มแข็งปราศจากโรคภัย และครอบครัวมีรากฐานที่มั่นคง ในการปรุงอาหาร จะนำรากของหญ้าเบอร์ดอคไปนึ่งและทุ่มให้นิ่ม จากนั้นจึงผ่าแบะออก ซึ่งถือเป็นเคล็ดเสมือนเป็นการ "เปิดโชค"
  
  

• Ebi หรือ กุ้ง
  เป็นอาหารมงคล เนื่องจากสภาพของกุ้งที่มีลำตัวงอ จึงเปรียบกับการขอให้มีอายุยืนยาวจนหลังคุ้มงอ
  
  
• Kinton หรือ ก้อนทองคำ
  เป็นเนื้อเกาลัดนึ่งและบดผสมกับถั่วลันเตาบดและมันฝรั่งบด และปั้นเป็นลูกกลมๆ มีสีเหลืองสวย เปรียบเสมือนทองคำ อันเป็นสิริมงคลขอให้มีฐานะร่ำรวย
  
  
• Kamaboko หรือ เนื้อปลาบดอัดแท่ง
  ซึ่งเมื่อหั่นเป็นแว่น รอบนอกก็จะเป็นสีแดง ส่วนเนื้อในจะเป็นสีขาว จึงเปรียบเสมือนพระอาทิตย์ ซึ่งเป็นมงคลในการฉลองวันขึ้นปีใหม่ และนอกจากนี้ สีแดงและสีขาวยังถือเป็นสีศักดิ์สิทธิ์ในการขับไล่ภูตผีปีศาจ และเป็นสีแห่งการเฉลิมฉลองอีกด้วย
  
  
• Tai หรือ ปลาตะเพียนทะเล
  ซึ่งมีเสียงพ้องกับคำว่า Medetai ซึ่งมีความหมายว่า "ความสุข" อีกทั้งยังมีปลาตะเพียนทะเลยังมีสีแดง อันเป็นสีมงคล จึงเป็นสิ่งที่จะขาดเสียไม่ได้ในงานมงคลต่างๆ
  
  
• Kobu maki หรือสาหร่ายม้วน
  Kobu หรือ Konbu คือสาหร่ายทะเล ซึ่งมีเสียงพ้องกับคำว่า Yorokobu ซึ่งแปลว่า "ยินดี" จึงเป็นอาหารมงคลเพื่อขอพรให้มีสุขภาพแข็งแรงและอายุมั่นขวัญยืน
  
  

3. การไปนมัสการศาลเจ้า